De meeste vrouwen vinden bevallen pijnlijk. Elke vrouw ervaart de weeën anders. Hoe dat komt kan voor een deel liggen aan de plaats waar de pijn zit. De meeste vrouwen hebben tijdens de weeën vooral pijn in hun buik. Maar er zijn ook vrouwen die de pijn vooral in hun rug en/of hun benen voelen. Soms wisselt de pijn van plaats. Probeer om niet te gespannen de bevalling in te gaan. Door die spanning heb je meer last van de pijn en kunnen de weeën minder goed doorzetten. Er zijn verschillende dingen die je zelf kan doen om met de pijn om te gaan en je zo ontspannen en comfortabel mogelijk te voelen. Een goede voorbereiding helpt je om straks de weeën beter op te kunnen vangen. Er zijn verschillende zwangerschapscursussen die je kunt volgen. Zoek op internet naar betrouwbare informatie of lees ter voorbereiding een boek over de bevalling. Zorg er in elk geval voor dat je goed weet wat er gaat gebeuren en wat je zelf allemaal kunt doen. Dan heb je meer controle, en daarmee meer vertrouwen dat je de bevalling aankunt. Bovendien kun je je dan straks beter ontspannen.
Het onderstaande kan je helpen op je tijdens de bevalling zo comfortabel mogelijk te voelen:
- Zoek afleiding
- Rust uit tussen de weeën
- Tel af, elke wee is er eentje minder!
- Concentreer je op je ademhaling
- Zorg dat je het lekker warm hebt
- Bad of douche
- Massage (of juist niet)
- Probeer verschillende houdingen
- Zorg voor ondersteuning van iemand bij wie je je prettig voelt, bijvoorbeeld je man, zus of vriendin
- De geboorte-TENS. Dit is een apparaatje waarmee je jezelf kleine stroomstootjes geeft, wat de pijn verlicht. Vooral bij rug weeën is dit erg effectief. https://tens.nl/
Mocht je meer nodig hebben om de pijn te verlichten, dan zijn er ook nog medische pijnstillers. Met uitzondering van lachgas zal de bevalling dan in het ziekenhuis moeten plaatsvinden. Dit moet omdat er met het gebruik van een medische pijnstiller een kans op complicaties bestaat.
Lachgas is een mengsel van distikstofoxide (=lachgas) en zuurstof wat ingeademd wordt. Lachgas wordt al meer dan 200 jaar in de anesthesie gebruikt omdat het effect heeft op de zenuwgeleiding van de pijnsignalen naar de hersenen. Lachgas werkt binnen 1 minuut en zorgt er voor dat je wat slaperig/verdoofd wordt en dat je beter/goed kunt ontspannen. Lachgas heeft een stimulerend effect op het aanmaken van lichaamseigen pijnstilling (endorfines) waardoor de scherp(st)e pijn niet meer wordt gevoeld. Daardoor ben je beter in staat je weeën op te vangen. Lachgas heeft geen invloed op het verloop van de bevalling en heeft ook geen effecten op jullie kind. Vaak zien wij dat vrouwen sneller ontsluiten doordat zij goed kunnen ontspannen.
Alle gezonde zwangeren (met uitzonder van de vrouwen met een vitamine B12 deficiëntie) die onder leiding van ons als verloskundigen bevallen kunnen lachgas gebruiken als pijnbehandeling in het geboortecentrum Sophia. Alle verloskundigen van Verloskundigen Rotterdam West zijn bevoegd om lachgas te geven. Lachgas kan in principe op ieder moment tijdens de ontsluiting, in overleg met de verloskundige, gegeven worden.
Als jij gebruik wilt maken van lachgas dien je een kinmasker te dragen. Het kinmasker zuigt de uitgeademde lucht af om de concentratie lachgas in de geboortekamer zo laag mogelijk te houden. De lachgas dien je jezelf toe door middel van een kapje waardoor je de lachgas kunt inhaleren. Onze ervaring leert dat de meeste vrouwen geen hinder ondervinden van het dragen van het masker. Je kunt lachgas totdat je start met persen gebruiken. Tijdens het persen kun je geen gebruik meer maken van lachgas omdat je je dan volledig moet kunnen concentreren. Na het staken van de lachgas krijg je nog een aantal minuten zuurstof toegediend.
Voordelen van lachgas
- Lachgas werkt al na 1 minuut
- Lachgas helpt je goed te ontspannen en zorgt dat je de pijn beter kan verdragen
- Lachgas is veilig voor moeder en kind
- Je maakt de bevalling bewust mee
- Als de lachgas toediening gestaakt wordt is het lachgas weer snel uit je lichaam verdwenen
Nadelen van lachgas
- Een klein percentage vrouwen voelt zich wat misselijk, je kunt je ook slaperig voelen. Deze bijwerkingen gaan snel weg wanneer je het kapje met lachgas loslaat / stopt met inhaleren.
- Je kunt niet rondlopen
- Tijdens het persen kan je geen lachgas gebruiken omdat je je dan optimaal moet kunnen concentreren.
Een ruggenprik is een injectie in je onderrug met een combinatie van verdovende medicijnen. De anesthesioloog brengt onder plaatselijke verdoving onderaan in je rug een naald aan. Daarbij moet je je rug bol maken en zo stil mogelijk blijven liggen of zitten. Via de naald wordt een dun, soepel slangetje in je rug gebracht. De naald gaat er weer uit en het slangetje blijft zitten. Door dit slangetje krijg je tijdens de hele bevalling pijnstillende medicijnen toegediend. Deze verdovingsvloeistof komt tussen de ruggenwervels in de epidurale ruimte, hier lopen zenuwen die pijnprikkels van de baarmoeder en de bekkenbodem vervoeren. Als deze zenuwen worden uitgeschakeld, voel je de pijn van de weeën niet meer. Na 15 minuten voel je de verdoving.
De voor- en nadelen van een ruggenprik op een rij:
- De meest effectieve vorm van pijnbestrijding tijdens de bevalling. In principe continu toepasbaar, zowel tijdens de ontsluiting als tijdens het persen. Soms wordt tijdens het persen de hoeveelheid pijnstilling verminderd of stopgezet om het actief meepersen te bevorderen. Hierdoor is het mogelijk dat je tijdens het persen weer pijn kunt voelen.
- Er is uitgebreide bewaking van jezelf en het kind nodig. Je krijgt in ieder geval een infuus, een bloeddrukband, een katheter in de rug die meestal ook op een infuuspomp is aangesloten, vrijwel altijd CTG-bewaking door middel van een elektrode op het hoofd van je kind, een drukkatheter in de baarmoeder om weeën te registreren, en een blaaskatheter.
- De kans op een ernstige complicaties is zeer klein. Soms kunnen vervelende bijwerkingen optreden die niet ernstig zijn: bloeddrukdaling, hoofdpijn, krachtverlies in de benen, jeuk, verminderde blaasfunctie. Deze klachten zijn goed behandelbaar en van tijdelijke aard.
- Tijdens de bevalling kun je bijna nooit meer rondlopen; je moet in bed blijven.
- Bij ongeveer 5% van de vrouwen is het pijnstillende effect onvoldoende
- De bevalling staat onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog. Je eigen verloskundige zal daarom in principe niet meer aanwezig zijn.
- Ongeveer 10% van de vrouwen met ruggenprik krijgen koorts tijdens de bevalling. Dit kan een bijwerking van de ruggenprik zijn of op een infectie wijzen. Voor de zekerheid wordt de baby na de geboorte opgenomen en behandeld met antibiotica totdat blijkt dat er geen infectie is.
Pethidine wordt gegeven via een injectie in de bil of het bovenbeen. Na ongeveer een kwartier ga je het effect voelen: de ergste pijn wordt minder en vaak kun je daardoor ontspannen tussen de weeën door. Sommige vrouwen soezen weg of slapen zelfs. Het middel werkt 2 tot 4 uur. Pethidine
wordt alleen gegeven bij pijn tijdens de ontsluitingsfase. Soms wordt het gecombineerd met een
slaapmiddel, zoals bijvoorbeeld Phenergan of Normison.
De voor- en nadelen van pethidine op een rij:
- Gemakkelijke manier van pijnbestrijding, die op elk tijdstip in elk ziekenhuis gegeven kan worden, en waardoor de pijn meestal weer draaglijk wordt.
- Vooral een rustigmakend effect.
- Tamelijk korte werkingsduur.
- Rondlopen is niet meer mogelijk; je moet in bed blijven.
- Soms zijn er bijwerkingen, een enkele keer is de combinatie met andere medicijnen ongunstig.
- De harttonen van het kind kunnen minder variabel worden, waardoor het hartfilmpje (CTG) moeilijker te beoordelen is.
- Soms is je kind na de bevalling wat suf en heeft het problemen met goed doorademen. Een ander medicijn kan dit effect verminderen.
- De bevalling staat onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog. Je eigen verloskundige zal daarom in principe niet meer aanwezig zijn.
Remifentanil is net als pethidine een morfineachtige stof die wordt toegediend via een slangetje in de arm (infuus), dat vastzit aan een pompje. Je kunt zelf met een drukknop de hoeveelheid remifentanil bepalen die je via het infuus krijgt. Het pompje is zo afgesteld dat je jezelf nooit te veel kunt geven.
De voor- en nadelen van remifentanil op een rij:
- Toediening via infuus in de bloedbaan.
- Snelle pijnstilling met veel effect, meer effect dan pethidine.
- Je controleert zelf uw pijnstilling en kunt naar eigen behoefte extra remifentanil toedienen met een druk op de knop.
- Bijwerkingen zijn mogelijk (jeuk, sufheid, misselijkheid), maar kortdurend door zeer snelle uitwerking. Bij overdosering of onjuiste toediening kan de ademhaling trager worden.
- Geen anesthesioloog nodig, minder wachttijd en geen prik in de rug.
- Bewakingsapparatuur voor moeder en kind zijn nodig.
- Rondlopen is na toediening niet mogelijk; je moet in bed blijven.
- De bevalling staat onder verantwoordelijkheid van een gynaecoloog. Je eigen verloskundige zal daarom in principe niet meer aanwezig zijn.
Voor meer informatie over de verschillende vormen van pijnstilling verwijzen we je door naar de volgende website:
http://www.deverloskundige.nl/bevalling/subtekstpagina/77/pijnbehandeling-met-medicijnen/
